LJUBAV I RAZUM

Erih From (1900–1980), nemačko-američki socijalni psiholog, filozof i psihoanalitičar, bio je neobično plodan pisac humanističke orijentacije, koji je pisao sredinom XX veka. Na Hajdelberškom univerzitetu doktorirao je filozofiju 1922. godine. U Berlinu je 1930. završio specijalizaciju iz psihoanalize a zatim otvorio kliniku gde je lečio pacijente sa mentalnim problemima. Ovim se zanimanjem bavio praktično čitavog svog izvanredno plodnog i aktivnog radnog veka. Nakon dolaska fašizma na vlast u Nemačkoj, preselio se u Ženevu, a zatim u Njujork. Uporedo piše filozofsko-psihoanalitičke knjige i obavlja psihoterapeutsku praksu. Već prva njegova knjiga Bekstvo od slobode, objavljena 1941, pobudila je veliko interesovanje, najpre u Sjedinjenim Državama a potom širom sveta.
Godine 1950. seli se u Meksiko Siti gde nastavlja svoju veliku misiju oslobađanja čoveka i otkrivanja puteva srećnog življenja. U svojoj 65. godini smanjuje obim praktičnog psihoterapeutskog rada i više se posvećuje pisanju knjiga, koje će u dobroj meri uticati na stanje svesti modernog čoveka. Napisao je više od 20 knjiga, koje je ostavio čovečanstvu kao putokaz ka sreći: Bekstvo od Slobode (Escape from freedom,1941), Čovek za sebe – istraživanje o psihologiji etike (Man for himself, an inquiry into the psychology of ethics, 1947), Psihoanaliza i religija (Psychoanalysis and Religion, 1950), Zdravo društvo (The sane society, 1955), Umeće ljubavi (The art of loving, 1956) Zen budizam i psihoanaliza (Zen Buddhism and Psychoanalysis, 1960), Ljudska priroda (The Nature of Man,1968), Anatomija ljudske destruktivnosti (The anatomy of human destructiveness,1973), Imati ili biti (To have or to be, 1976) i dr. U poznim godinama nastanjuje se u Švajcarskoj, gde ostaje do kraja života.
“Čovek mora sam da prihvati odgovornost za sebe, kao i činjenicu da samo vlastitim snagama može svom životu dati smisao. Međutim, smisao ne podrazumeva i sigurnost: u stvari, težnja za sigurnošću blokira traženje smisla. Nesigurnost i jeste onaj uslov koji podstiče čoveka da razvija svoje snage. Suoči li sa on sa istinom bez panike, shvatiće da život nema smisla sem onog koji mu čovek daje, razvijajući svoje snage, živeći produktivno; samo nas stalna budnost, aktivnost i napor mogu sačuvati od neuspeha u jedinom zadatku koji je doista važan – u punom razvijanju naših snaga unutar ograničenja koja su postavljena zakonima naše egzistencije. Čovek nikada neće prestati da bude zbunjen, da se čudi i da postavlja nova pitanja. Samo ako shvati ljudsku situaciju, dihotomije svojstvene njegovom egzistiranju, i svoju moć da razvija vlastite snage, biće sposoban da uspe u svom zadatku, da bude ono što jeste, da bude za sebe, da postigne sreću, potpunom realizacijom onih osobina koje su specijalno njegove – razuma, ljubavi i produktivnog rada.”


Priredio: Miladin Nešić