RUMINACIJE O PREDSTOJEĆOJ KATASTROFI

Postavivši u središte duševnog života svojih junaka osećanja straha i neuroze, emotivne prenapregnutosti i istovremene ispražnjenosti, roman Ruminacije o predstojećoj katastrofi Filipa Grbića, koji je dobio Nagradu Miloša Crnjanskog, dotakao je jedno od najznačajnijih svojstava moderne stvarnosti. Njegovi junaci, stanovnici Beograda, mladi i bespomoćni, nervozni i nasilni, u kolopletu dosade i droge, nasilja i seksa, sugestivno dočaravaju kolorit jednog doba praznine. No, romansijersko zbivanje istovremeno počiva na ubedljivoj intrigi koja obezbeđuje zanimljivost i napetost u pripovedanju, dok mu razuđeni junakovi komentari sebe i sveta obezbeđuju intelektualnu nosivost.

Na dnu prikazane višestruke razrovanosti ljudske duše i životnih okolnosti prepoznatljiv ostaje jedan trag sentimentalnosti: kao jedva vidljiva svetlost sa dna provalije. Taj sentimentalni ton kao da naznačuje sačuvane mogućnosti nečega što je naizgled nestalo: simpatije i osećanja bliskosti između muškarca i žene koji – međutim – nisu poslednja reč pripovedanja nego poslednje iskušenje pred kojim se nalaze njegovi glavni junaci. Tako roman Filipa Grbića ostvaruje komunikaciju tri različita sloja: tanane psihološke mreže koja ispunjava likove, dinamičnog zapleta koji ih postavlja u situacije i time otkriva u činjenju a ne samo u razmišljanju i razvijene intelektualnosti koja daje smisaonu perspektivu likovima i situacijama.

Milo Lompar