U pet esejističko-kritičkih deonica ove knjige – „osmatračnice u svim pravcima“ – autor pokreće i razmatra veliki broj najrazličitijih pitanja, psiholoških, socioloških, kulturoloških, religijskih i estetičko- poetičkih, kojima je izvorište i zajednički imenitelj naša egzistencijalna i duhovna situacija. U velikom luku, od rasprave o svetsko-istorijskim temama i njihovim odblescima u delima glasovitih pisaca, do svojevrsnog imenika tridesetak savremenih srpskih pripovedača, Gordić na upitno intoniran, analitički i neretko polemički način rasvetljava niz teških i zamršenih pitanja i potpitanja, kako onih prikrivenih ruhom „opštih mesta“ nejednake uverljivosti tako i onih novih, tek otvorenih, a već podložnih manipulativnom izokretanju i podešavanju. Tajne zla i otuđenja, ponorni besmisao rata, aporije ličnosti, nedoumice o (ne)moći kulture u humanizaciji sveta, udeo religije u savremenom duhovnom i delatnom životu – neke su od glavnih književnih i natknjiževnih preokupacija ovog esejiste. Povlašćeni stvaraoci, pak, od Melvila, Gogolja, Tolstoja, Kafke, Muzila i Kanetija, do našeg Veljka Petrovića, Milana Kašanina, Boška Petrovića i Miodraga Pavlovića, bivaju u ovim tekstovima pre sagovornici u rvanju s velikim temama negoli tema po sebi.
