Stari princip dobra i zla, reći će jednom u razgovoru Meša Selimović (1910-1982) - svetla i tmine -, anđela i đavola, osnova je svih religija i većine filozofskih sistema, zato što mu je osnova u životu. Samo, ja se priklanjam onima koji smatraju da dobro i zlo nisu odvojeni i mehanički suprotstavljeni. Oni su neodvojive čovjekove osobine i veoma su izmiješane, kao mirisi. Moje nastojanje da izbjegnem jedan način,, jedno raspoloženje, jednu fakturu, jedan smjer, proizilazi iz činjenice koju je lako uočiti. Životne pojave su sinhronizo-vane, istovremene, postoji i smijeh i plač, i radost i tuga, i smrt i rađanje, toliko smiješani, da ih ne možemo razdvojiti ako ne želimo da im oduzmemo autentičnost. Gotovo je apsurdno, recimo, pisati ljubavni roman, ili filozofski ili društveni, jer je to parcelisanje života, apstraktno i shematsko. I ljubav i društvena zainteresovanost i filozofska misao o svemu što nam se događa, i mnogo šta drugo, postoji u isto vrijeme, u istom čovjeku, kao oblik raznih i raznovrsnih manifestovanja, njegovog mogućeg i stvarnog bogatstva".
Vrednost romana “Derviš i smrt”, razume se, nije u tome što nam ovo saznanje ponovo izlaže u intelektualnom obliku, no u to-me što ga čini umetnički uverljivim.
